Lời Mẹ Ru - Khánh Ly & Uyên Phương song ca trước 1975

Lời Mẹ Ru - Khánh Ly & Uyên Phương song ca
LỜI MẸ RU - TRỊNH CÔNG SƠN
Trịnh Công Sơn là nhạc sĩ được biết đến với những sáng tác về quê hương, tình yêu và thân phận. Sở trường của ông là dùng ngôn ngữ để xây dựng hình tượng nhằm bày tỏ chủ đích của mình. Trong các sáng tác về quê hương, hình tượng bà mẹ rất thường được ông nhắc tới. Đó là Ca Dao Mẹ, Gia Tài Của Mẹ, Bà mẹ Ô Lý và Huyền Thoại Mẹ. Lời Mẹ Ru cũng là một sáng tác của ông về Mẹ. Lời Mẹ Ru của Trịnh Công Sơn là một bức tranh về mẹ bằng âm thanh hết sức đặc biệt.

Người ta thường hát “Lời Mẹ Ru” với cung la Trưởng. Các giọng ca vàng thời trước 1975 như Hà Thanh, Kim Tước, Mai Hương, Khánh Ly hay sau này Hồng Nhung, Mỹ Linh, Cẩm Vân đều hát như vậy. Và mỗi người một vẻ, ai cũng mang cho người nghe ít nhiều cảm xúc. Nhưng “Lời Mẹ Ru” có thể được hát với cung Fa Thăng Thứ nữa và hát như một bài nhạc riêng. Năm 1974, trong một chương trình ghi âm “Khánh Ly Hát Cho Quê Hương Việt Nam” của mình, ca sĩ Khánh Ly đã trình bày song ca bài hát này với giọng hát Uyên Phương.

Trong bản ghi âm này, ca sĩ Khánh Ly hát lời 1 bằng cung La Trưởng. Sau đó ca sĩ Uyên Phương trình bày lời 2 bằng cung Fa Thăng Thứ. Rồi cả hai hòa quyện vào nhau, một trưởng, một thứ kết thúc bài nhạc và làm thành một tác phẩm nghệ thuật thật độc đáo.

Lời mẹ ru con đến những khu vườn
Ru con trưa nắng ( i...i... a)
Trong mộng cười ngon
Ru mộng con thơm

Lời mẹ ru con nghe ra nỗi niềm
Ru con nghiêng nghiêng nằm
con ngủ giấc tròn cho mẹ ngồi trông

Thủa mẹ ru mẹ ru con ngủ
Con ngủ trên mây con ngủ trên mây
Tiếng khóc ban đầu ban đầu còn đau còn đau còn đau

Lời mẹ ru đêm vắng ngón tay hồng
Ru con khôn lớn ( .... ... a)
con Rồng Rồng Tiên con ngủ cho yên

Một đời ru con nên mắt ưu phiền
đôi khi cũng ưu phiền con ngủ giấc hiền
Mưa nhỏ ngoài đêm lá đổ ngoài sân
Lá đổ ngoài sân để ru mẹ ngủ

Lời mẹ ru như tiếng hát trên trời ru con ru mai (i...i... a...)
Nên người mẹ vui
Ru bạc tóc thôi
Đời mẹ ru con mây kia cũng buồn
Nên mây xa đường trần con ngủ giấc hồng cho mẹ tròn lưng

Thủa mẹ ru mẹ ru con ngủ
Con ngủ trên mây con ngủ trên mây
Tiếng khóc ban đầu ban đầu còn đau còn đau còn đau
Rồi một mai con đã lớn khôn rồi con thôi thơ ấu (... ...a)
Mẹ rời thật mau Mẹ rời chiêm bao
Lời mẹ ru con bao lâu mỏi mòn
Nên lâu cũng mỏi mòn
Bây giờ mẹ nằm lá đổ ngoài sân

“Lời Mẹ Ru” là một bức tranh bằng âm thanh về cuộc đời của mẹ. Mẹ là người đưa con vào đời bằng tiếng ru ngọt ngào. Dõi theo con, vui cùng thành đạt của con và đau buồn theo những thử thách, gian truân của cuộc đời mà con gặp phải. Không một tiếng than van, không một lời hối tiếc, suốt cuộc đời của mẹ là cho con, dành tất cả vì con, chỉ mong sao con thành người và được hạnh phúc. Vậy đó, nhưng khi con trưởng thành thì có khi lại nghĩ là không cần lời ru của mẹ nữa. Có thế tiếng ru của mẹ đôi khi làm con người ta cảm thấy nhỏ bé mà người thành đạt thì chỉ muốn người khác thấy hết cái to lớn trong sự nghiệp của mình.

Cả hai lời 1 và 2 của ca khúc “Lời Mẹ Ru” đều có chung một kết thúc:
“Bây giờ mẹ nằm, lá đổ ngoài sân, lá đổ ngoài sân, để ru mẹ ngủ”

Lòng mẹ thương con thì bao la mà con trẻ khi vào đời, bị cuốn hút với những lo toan của cuộc sống, thường lãng phí tình mẹ. Khi mẹ đã già, người ta đôi khi áp đặt những kế hoạch tiện lợi hay theo cách suy nghĩ riêng của mình để phụng sự cho mẹ như là cách để báo hiếu. Có được bao nhiêu người trên cuộc đời này biết dừng lại ở một giây phút nào đó, để hỏi thăm mẹ và để hiểu mẹ thật sự cần gì, muốn gì. Khi mẹ chết rồi, tức là khi người ta cũng mất “tiếng ru” yêu thương đó rồi thì mới hối tiếc, mới mong mẹ trở lại cuộc đời để còn có cơ hội hiểu mẹ muốn gì và báo hiếu cho mẹ. Khi ấy thì đã muộn mất rồi!

“Bây giờ mẹ nằm, lá đổ ngoài sân, lá đổ ngoài sân, để ru mẹ ngủ”. Khúc nhạc nghe đều đều như lời kinh cầu nguyện. Mong rằng nó không phải là một bài kinh sám hối của nhiều người trong chúng ta.

Vanchus