Nụ hôn Nguyễn Mạnh Tường

Luật sư Nguyễn Mạnh Tường (16/9/1909 - 13/6/1997)
Thái Bình là tỉnh đồng bằng Bắc Bộ bị Pháp chiếm đóng sau. Vì thế, thời kỳ 1947-1949, nhiều trí thức tên tuổi của đất nước theo cơ quan hoặc tản cư về Thái Bình: Bùi Kỷ, Tăng Xuân An, Trịnh Đình Rư, Vũ Hoàng Chương, Nguyễn Tường Phượng, Hoàng Như Mai, Nguyễn Mạnh Tường…

Tiến sĩ Luật khoa Đào Quang Huy, học trò Giáo sư - Tiến sĩ - Luật sư Nguyễn Mạnh Tường ở trường Bưởi (nay là trường Trung học Quốc gia Chu Văn An - Tây Hồ - Hà Nội) kể lại một chuyện có thật nhưng đầy huyền thoại về một phiên toà diễn ra ở làng Xuân Thọ, huyện Đông Quan, tỉnh Thái Bình. 

Vào thời kỳ 1947-1949 có một câu chuyện dân gian xuất hiện, lan truyền rất nhanh. Chuyện rằng:

Một thanh niên nông dân đi làm đồng về, thấy anh Đại đội trưởng đóng tại nhà, đang ôm ấp vợ mình. Sẵn cái cuốc trên tay, anh ta phang một cái, Đại đội trưởng chết ngay. Phiên toà mở ra với ý định xử thật nghiêm tội giết người và làm mờ nhạt các tình tiết khác để giữ uy tín cho bộ đội.

Luật sư Nguyễn Mạnh Tường được chỉ định bào chữa. Ông chỉ có ít phút gặp thân chủ của mình. Diễn biến phiên toà đúng như chủ định: Anh nông dân chịu án tử hình và được phép nói lời cuối cùng. Anh nhìn Chánh toà, nhìn Luật sư, ngập ngừng nói: “Xin phép được hôn bà Chánh toà trước khi chết”.

Bị bất ngờ, Chánh toà không kịp trấn tĩnh, đập bàn quát mắng anh nông dân rằng: “Tội lỗi đến thế mà còn dám hỗn láo, nói liều.” Nhân đó, Luật sư Nguyễn Mạnh Tường nói thêm: “Thưa ông Chánh toà, ông là người có học thức, suy nghĩ chin chắn, mà trước một câu nói không đâu của người sắp chết, còn nổi giận ghê gớm như thế. Phương chi, anh nông dân nghèo ít học kia, trông thấy người đàn ông khác trong buồng vợ mình thì sự giận dữ đến mức hành động thiếu suy nghĩ là điều có thể hiểu được”.

Kết quả cuối cùng, anh nông dân được giảm án, thực chất là tha bổng vì hồi ấy Thái Bình đâu có trại giam.

Sau phiên toà, luật sư Lê Văn Chất mắng luật sư Nguyễn Mạnh Tường: “toa xỏ moa”, rồi hai ông cả cười. Chánh toà là luật sư Lê Văn Chất, có người vợ trẻ, đẹp. Và ai cũng hiểu rằng câu nói cuối cùng của anh nông dân là do Nguyễn Mạnh Tường mớm lời.

(sưu tầm)