Kỷ niệm 100 năm ngày sinh của Dean Martin (2017)

1995, ca sĩ - diễn viên Dean Martin quảng cáo thuốc lá . Ảnh Moviepix

Một giọng ca mượt mà, ấm hơi rượu nồng, trầm vương khói thuốc. Ngoài chất giọng thiên phú khiến cho ông trở thành một trong những crooner hay nhất mọi thời đại, Dean Martin còn nổi tiếng trong làng điện ảnh nhờ phong cách hào hoa tướng mạo điển trai. Nếu còn sống, năm nay Dean Martin sẽ ăn mừng sinh nhật bách niên, tròn 100 tuổi.

Tên thật là Dino Paul Crocetti, Dean Martin (1917-1995) sinh trưởng trong một gia đình người Ý nhập cư tại bang Ohio. Trước khi chọn nghề sân khấu, Dean Martin đã làm đủ mọi nghề để kiếm sống như thợ hớt tóc, bồi bàn, giao hàng, hồ lì (nhân viên làm việc trong sòng bạc). Ông quyết định theo đuổi nghề sân khấu từ giữa những năm 1940. Chính tại nơi ông làm việc (một phòng trà New York), ông gặp mặt vua hề Jerry Lewis. Martin ăn nói có duyên mà còn hát hay, Lewis có tài viết lách, pha trò dí dỏm chuyên đi chọc cười. Cặp diễn viên bài trùng này ra đời và nổi tiếng từ năm 1947 trở đi : Dean Martin thật sự thành danh năm ông tròn 30 tuổi.

Besame Mucho

Tài nghệ trên sân khấu của cặp diễn viên nhanh chóng lọt vào mắt các nhà sản xuất Hollywood, từ năm 1949 đến năm 1957, Martin & Lewis đóng cùng với nhau 16 bộ phim, thành công nhất là tác phẩm Artists and Models (1955) của đạo diễn Frank Tashlin, đóng với nữ diễn viên Shirley MacLaine. Tuy nhiên do quan hệ đôi bên bị tiền bạc chi phối, (Jerry Lewis nuôi thêm tham vọng trở thành đạo diễn) cho nên sau gần 10 năm làm việc chung, cặp diễn viên Martin & Lewis rốt cuộc lại rã đám (vào năm 1956). Hai người chỉ tái ngộ 20 năm sau nhân một buổi trình diến gây quỹ từ thiện vào năm 1976.

Khi được hỏi đâu là những thời điểm quan trọng nhất trong đời, Dean Martin thường nói rằng sự nghiệp của ông có hai cột mốc : đó là cái ngày ông gặp gỡ cũng như cái ngày mà ông phải chia tay vua hề Jerry Lewis. Nói cách khác, Dean Martin không còn có thể dựa vào cái tài viết lách và pha trò của người bạn diễn đồng nghiệp. Ông buộc phải tự rèn luyện học hỏi, trao dồi thêm tài nghệ để trở thành một diễn viên thực thụ.

Kể từ năm 1957 trở đi, Dean Martin bắt đầu chuyển hướng, ông ít còn đóng phim hài mà lại chọn những vai diễn đầy kịch tính, có chiều sâu tâm lý. Ông xuất hiện bên cạnh Marlon Brando và Montgomery Clift trong bộ phim chiến tranh The Young Lions (Le Bal des Maudits (của đạo diễn Edward Dmytryk, 1958), ông đóng vai chính với John Wayne và Angie Dickinson trong bộ phim cao bồi Rio Bravo (của đạo diễn Howard Hawks, 1959). Dean Martin cũng là người tình lý tưởng trong bộ phim cuối cùng của thần tượng màn bạc Marilyn Monroe (Something’s Got To Give của đạo diễn George Cukor, 1962).

Cha cha cha D'Amore

Sự nghiệp điện ảnh của Dean Martin kéo dài trong gần 4 thập niên (từ năm 1949 tới năm 1993), nhưng bên cạnh đó ông còn rất thành công trên hai lãnh vực khác là truyền hình và ca nhạc. Cùng với Giọng ca vàng Frank Sinatra, Dean Martin là gương mặt nổi tiếng nếu không nói là trụ cột của nhóm Rat Pack, từng tung hoành trên sân khấu, làm vua một cõi Las Vegas trong nhiều thập niên tính từ cuối những năm 1950 trở đi (thời kỳ hậu Humphrey Bogart và Spencer Tracy).


Ca sĩ Dean Marin cùng với ca sĩ trứ danh Frank Sinatra Sammy Davis Jnr, Peter Lawford and Joey Bishop in Las Vegas in 1960. Ảnh Redferns
Trong vòng gần 30 năm, từ năm 1953 đến năm 1978, Dean Martin ghi âm khoảng 40 album nhạc jazz và nhạc nhẹ, trở thành một trong những giọng ca crooner yêu chuộng nhất của người Mỹ trong thế kỷ XX.

Phong cách lịch lãm, tướng mạo quý phái, diễn đạt chậm rãi, nhả chữ khoan thai, Dean Martin được mệnh danh là Mister Cool một thập niên trước khi có hiện tượng Steve McQueen. Trong các show truyền hình, Dean Martin có tài ăn nói hoạt bát, ngẫu hứng ứng khẩu, như thể ông không bao giờ bị lúng túng trước các tình huống bất ngờ.

Trong quyển hồi ký kể lại những năm tháng huy hoàng tại Hollywood (mang tựa đề My Lucky Stars, 1996), nữ diễn viên Shirley MacLaine có một thời là tình nhân của Dean Martin, đã dành nhiều chương để nói về nhóm Rat Pack. Theo Shirley MacLaine, Dean Martin xây dựng hình ảnh của một nhân vật điềm tĩnh trong mọi tình huống, nhưng thật ra ông hay nổi cáu ngoài đời do kỹ tính và cầu toàn.

Ông thường xuất hiện với điếu thuốc lá trên tay và một ly rượu mạnh gần kề, nhưng trái với điều mà công chúng lầm tưởng ông không bao giờ say xỉn trong công việc, do nó đòi hỏi một sự tập trung cao độ để có thể ‘‘tùy cơ ứng khẩu’’. Đổi lại một khi xong công việc, để giải tỏa áp lực, ông lại vui chơi ‘‘xả láng’’ ăn nhậu hết mình. Điều đó ảnh hưởng rất nhiều tới cuộc sống gia đình : Sau ba đời vợ, Dean Martin chọn lối sống độc thân từ năm 60 tuổi trở đi.

C'est Magnificent

Sự nghiệp của Dean Martin có dấu hiệu sa sút lu mờ vào cuối những năm 1970, đầu những năm 1980, sau khi ông hết hợp đồng làm show truyền hình với đài NBC. Theo nhà văn Nick Tosches, tác giả quyển tiểu sử về Mister Cool (Dino : Living High in the Dirty Business of Dreams, 1992), Dean Martin giải nghệ khá sớm (so với Frank Sinatra) do ông không nuôi nhiều ảo vọng với kỹ nghệ ngành giải trí, một ngành nghề mà theo ông đòi hỏi nhiều giao kèo, thỏa hiệp lúc nào cũng bị tiền bạc chi phối.

Cái chết đột ngột của đứa con trai do tai nạn máy bay vào năm 1987 khiến cho tinh thần của Dean Martin bị sa sút hẳn, ông bỏ vòng lưu diễn tái ngộ của nhóm Rat Pack, sống ẩn dật trong căn biệt thự ở Bel Air, ít còn tiếp xúc với thế giới bên ngoài và hầu như đoạn tuyệt quan hệ với bạn bè người thân. Ngay cả khi Frank Sinatra gọi điện thoại hỏi thăm, Dean Martin cũng không bắt máy trả lời.

Cũng theo nhà văn Nick Tosches, bác sĩ phát hiện nơi Dean Martin chứng bệnh ung thư phổi vào năm 1991, theo chẩn đoán ông có thể kéo dài cuộc sống nếu chịu giải phẫu ngay. Rốt cuộc, ông nhất quyết không nhập viện điều trị. Trong những năm tháng cuối đời, ông làm bạn với rượu và thuốc giảm đau. Ban ngày ông vùi đầu vào giấc ngủ để rồi suốt đêm xem lại các bộ phim cao bồi và nghe nhạc xưa, nhưng ông tuyệt đối tránh nghe lại các bản nhạc của mình.

Dean Martin vĩnh viễn ra đi vào đúng đêm Noel (25/12/1995). Tuy không hẹn nhưng trên hầu hết các làn sóng phát thanh đêm Giáng Sinh năm ấy, bỗng nhiên vang vọng một giọng ca mượt mà, ấm hơi rượu nồng, trầm vương khói thuốc.

Nguồn: RFI / Tuấn Thảo

Mời bạn ghé chân 👉 Góc Vườn Âm Nhạc RFI của Tuấn Thảo 👈 để nghe thêm những bài ca nổi tiếng