Đệ Nhất Thế Chiến - Vào Cuộc (1)

Lời mở đầu:
Cách đây hơn một thế kỷ, vào  ngày 28 tháng 6 năm 1914 , Vua Áo - Hung Gia Lợi - Archduke Franz Ferdinand , nguời kế vị ngai vàng của nuớc Áo . Ông cùng vợ ghé thăm vùng Sarajevo , nhưng hai nguời đã bị ám sát . Chiến tranh Thế Giới Thứ Nhất bắt đầu châm ngòi . Đệ Nhất Thế CHiến kéo dài 4 năm ,  65 triệu lính của 30 nuớc tham chiến (chưa kể đến nguời dân) đã bỏ mạng . Những nuớc nào có súng máy, đại liên thì nuớc đó giết nhiều lính của "địch" còn những nuớc nào còn dùng những loại vũ khí thô sơ như AK 47, tầm vông, lê giáo vv ... vv . thì nuớc ấy coi như thua.

Sau khi Đệ Nhất Thế Chiến kết thúc, bản đồ châu Âu bị phân chia khá rõ nét . Mời các bạn theo dõi đến phần cuối của loạt bài và ảnh Đệ Nhất Thế Chiến


Những nguời lính Úc thuộc sư đoàn pháp binh đang đi trên một con đuờng gỗ thuộc vùng Hooge, Bỉ quốc . (Ảnh của thư viện của New South Wales, chụp ngày 29/10/1917 )


9 vị vua bên châu Âu đang ở trong cung điện Windsor , Anh Quốc, tham dự tang lễ của Vua Edward VII của Anh . Vua Edward mất vào năm 1910, 4 năm truớc thế chiến bắt đầu .

Hàng đứng từ trái sang phải :
Vua Haakon VII của Na-Uy (Norway),
Vua (Tsar) Ferdinand của Bulgaria,
Vua Manuel II của Bồ Đào Nha (Portugal) ,
Vua Kaiser Wilhelm II của Đế Chế Đức (German Emprie) ,
Vua George I của Hy Lạp (Greece)
Vua Albert I của Bỉ (Belgium)

Hàng ngồi từ trái sang phải:
Vua Alfonso XIII của Tây Ban Nha (Spain),
Vua George V của Anh (United Kingdom)
Vua Frederick VIII của Denmark.

Trong ảnh , trông họ không có gì là muốn giết nhau , thế nhưng khi Đệ nhất Thế Chiến bùng nổ , thì họ mới biết dã tâm cúa nhau . Thế chiến thứ 1 bùng nổ , một phần cũng là do tranh giành quyền lực trong gia đình . Vua Kaiser Wilhelm II của Đế Chế Đức là anh em bà con với Vua George V của Anh quốc , và cũng là nguời chú của Vua Albert I của Bỉ Quốc

Vua George I của Hy Lạp bị ám sát trong thời gian này . Ba vua của xứ Na-Uy, Tây Ban Nha, và Denmark ) thì họ giữ nuớc của họ trung lập . Hai vua còn lại bị soán ngôi .


Truớc năm 1914, Áo và Hung gia lợi là một nuớc . Họ rất mạnh , lớn hơn Đức rất nhiều . Thời ấy vua Franz Joseph I trị vì nuớc Áo-Hung này từ năm 1848 . Vị vua này có một nguời cháu trai là Archduke Franz Ferdinand - nguời sau này kế vị , trị vì nuớc Áo-Hung .
Trong hình là vua Archduke Franz Ferdinand cùng vợ (là công chúa của Tiệp Khắc - Czech) đi thăm Sarajevo vào ngày 28 tháng 6 năm 1914. Vào buổi sáng hôm ấy chiếc xe của họ bị những tay đao thủ nổi tiếng từ xứ Serbia tấn công thuờng dân và quân . Vị vua và vợ của ông ra xe đang huớng tới nhà thuơng thăm những nguời bị thuơng (chiếc xe trong hình ) trên đuờng đi họ đã đối đầu với một nhóm khác cũng là dân Serbia và họ đã bắn ngay vị vua và vợ . Hai nguời đã chết liền ngay tại đó . Ảnh AP , chụp 28/6/1914


Trong ảnh: bên trái là nguời Gavrilo Princip bắn vị vua Archduke Franz Ferdinand . Bên phải là vua nguời bị bắn . Gần như tất cả tay súng trong ngày 28/6/1914 đều bị bắt, một số bị xử tử bằng súng, một số bị xử tử bằng treo cổ . Riêng Gavrilo Princip mới có 19 tuổi nên không lãnh án tử hình , bị kêu án 20 năm trong tù . Nhưng 4 năm sau từ khi bị bắt Gavrilo Princip chết trong tù vì chứng bịnh lao . Ánh của Osterreichische Nationalbibliothek


Những nguời Bosnian- Serbian bị bắt ngay sau khi ám sát vị vua Áo - Hung . Ảnh của National Archives .


Ngay sau khi vị Vua Áo - Hung bị ám sát , trong vòng 48 tiếng đồng hồ , nuớc Áo-Hung đã ban hành cấm , và bắt bớ những nguời hoạt động cho phe Bosnian - Serbian . Những nguời Bosnian- Serbian là do Nga tổ chức , nuôi duỡng , họ có đầy đủ súng ống đạn duợc để gây phiến loạn chống lại châu Âu . Mặc dù nuớc Áo-Hung đã ra lệnh nhưng phiến quân Serbian - Bosnian không sợ và nguợc lại tụi nó còn làm dữ hơn
Truớc tình hình rối reng ấy, nuớc Áo - Hung đã đứng về phía Đại Đế Đức . Ngày 28 tháng 7 năm 1914 , họ đã tuyên chiến với nuớc Serbia .
Liền ngay sau đó các nuớc Nga, Pháp, Anh và Nhật đã đưa quân tham chiến .
Trong bức ảnh chụp tháng 8 / 1914 , người Nga (Prussian) đang dâng hoa cho lính . Ánh của AP


Những nguời lính Bỉ . Thời gian đầu của Đệ nhất Thế Chiến , Bỉ quốc giữ thái độ trung lập , Đức tuyên bố với Bỉ " Nếu Bỉ quốc không cho muợn đất, hay đứng về phía họ , thì Đức sẽ xem Bỉ là kẻ thù " , đại khái là "Ruợu mời không uống mà muốn uống ruợu phạt " :-) . Ánh của Bibliotheque Nationale de France)


Trong cuộc đại chiến, loài nguời đã bắt đầu sử dụng tàu bay , vũ khí hoá học ... Trong ảnh là những nguời lính Pháp vây quanh vị cố đạo đang làm lễ cho chiếc máy bay bị bắn rớt vào năm 1915 . Ảnh của Bibliotheque nationale de France


Những chiếc nón sắt đuợc dùng của lính Đức trong Thế Chiến I . Ánh của National Archives


Một nguời lính Bỉ trong trận địa giữa Dendermonde và Oudegem, Bỉ . Vào tháng 8/1914 Đức đã chiếm Bỉ . Đức hy vọng đánh nhanh thắng lớn để chiếm Pháp, nhưng không dễ . Đức đã tiến gần đến Paris trong vòng 70 cây số nhưng họ gặp sự kháng cự mãnh liệt của quân Pháp , quân Đức bị đánh bật ra ngoài . Vào tháng đầu tiên của cuộc Thế Chiến I , hàng ngàn nguời lính và dân bị tử thương . Riêng về Pháp chỉ nội trong ngày 22/8/1914 đã có 27 ngàn lính tử thương do những loại súng truờng súng cối của Đức sáng chế . Ảnh của Bibliotheque nationale de France


Những nguời lính Đức mừng Giáng Sinh trên chiến truờng vào năm 1914 . Ảnh của AP


Cảnh chiến sự tại Pháp về nửa đêm . Ảnh của National Archives


Một nguời lính Áo bị chết giữa trận địa năm 1915 . Ảnh của Bibliotheque nationale de France


Lính Áo - Hung Gia Lợi đang treo cổ những nguời dân Serbians . Trogn suốt cuộc chiến hơn một triệu nguời dân Serbians bị chết ,đa số nguời dân bị giết tập thể . Ảnh chụp năm 1915 của Bibliotheque nationale de France


Tàu chiến Nhật Bản đang ở trong vùng Biển Đông vào năm 1914 . Nhật đứng về phía Anh, Pháp và những nuớc khác chống lại Đức vì Đức muốn làm bá chủ ở Thái Bình Duơng và đang tính tới thanh toán Trung quốc . Ảnh của Bibliotheque nationale de France

Xem tiếp =>  Đệ Nhất Thế Chiến - Vào Cuộc (2)

(Nora sưu tầm và luợc dịch)