An vị tượng Đức Thánh Trần ở California

Đông đảo đồng hương đến tham dự lễ an vị tượng Trần Hưng Đạo và tưởng niệm các chiến sĩ Hải Quân thuộc Quân lực VNCH đã hy sinh trong trận hải chiến Hoàng Sa năm 1974.(Ảnh Ngọc Lan)

Sáng Chủ Nhật, 17 Tháng Giêng, 2016, buổi lễ an vị tượng Hưng Đạo Vương Trần Quốc Tuấn, một danh nhân danh tướng Việt Nam, đã được tổ chức hết sức long trọng tại công viên Mile Square Regional Park, thuộc thành phố Fountain Valley ở miền Nam California, với sự tham dự của Hội Đồng Giám Sát Quận Cam, các quan chức, dân cử thuộc chính quyền các cấp, và các tổ chức hội đoàn quanh vùng. Đông đảo đồng hương gốc Việt cũng đã có mặt từ sớm để được chứng kiến giây phút đáng nhớ này. 

Bức tượng Đức Thánh Trần được đúc bằng đồng, nặng 700 pound, tức khoảng 320 kg, cao 8 ft (khoảng gần 2.5 mét), được đặt trên bệ đá cao 6 ft (1.8 mét), gần Hồ Tự Do trong công viên Mile Square Regional Park, là công trình khởi đi từ sự vận động của Giám Sát Viên gốc Việt thuộc địa hạt 1 Andrew Đỗ, cũng như sự chung tay góp sức của nhiều mạnh thường quân gốc Việt tại Quận Cam. 

Trong vai trò làm người đi vận động cho kế hoạch này, Giám Sát Viên Andrew cho biết: 
“Ý kiến dựng nên tượng của Đức Thánh Trần thực sự đã được nói chuyện trong cộng đồng nhiều năm, nhất là hồi đó làm chánh văn phòng cho giám sát viên Janet Nguyễn thì chúng tôi cũng đã suy nghĩ về project đó. Khi lên làm giám sát viên thì chúng tôi thấy cơ hội có thể hợp tác với hội đồng giám sát thì chúng tôi nghĩ ra ý kiến là nếu mình có thể làm ra tượng những anh hùng để thay mặt cho ba cộng đồng lớn nhất ở đây là người bản xứ, người Mễ và người Việt chúng ta. Chúng tôi thấy đó là việc nên làm và nó sẽ giúp nhiều cho mọi người trong cộng đồng nên chúng tôi xúc tiến làm việc đó.” 

Đầu Tháng Năm, 2015, Hội Đồng Giám Sát Orange County bỏ phiếu tuyệt đối thông qua đề nghị của Giám Sát Viên Andrew Đỗ, xây dựng ba bức tượng đồng, gồm đài tưởng niệm Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn, tượng cố Tổng Thống Ronald Regan người đã có công giật sập bức tường Bá Linh năm 1989 dẫn đến việc sụp đổ của cộng sản Liên Xô và cộng sản Đông Âu, tượng Linh Mục người Mễ Tây Cơ Manuel Hidalgo là người đã lãnh đạo cuộc chiến tranh giành độc lập của dân tộc Tây Ban Nha năm 1821. 

 Riêng về bức tượng Hưng Đạo Vương Trần Quốc Tuấn, Giám sát viên Andrew trình bày chi tiết hơn về quá trình thực hiện: 
“Chúng tôi chọn được một họa sĩ người Mỹ, ở bên miền Đông, tiểu bang Delaware và trao đổi hình ảnh với họ. Chúng tôi dùng hình ảnh trong sách lịch sử về Đức Thánh Trần và đưa sang cho họ làm mẫu bằng đất sét. Khi nhìn qua nét mặt từ mẫu 18 inches mà họ sẽ làm thành mẫu 8 ft chính thức thì thấy nét mặt không giống Việt Nam lắm. Chúng tôi phải kiếm thêm tài liệu, rồi thấy hình Đức Thánh Trần trên tờ tiền mệnh giá 500 đồng thời VNCH mà chúng tôi thấy trong sách lịch sử, thế là lấy hình đó ra đưa cho họ. Từ đó hai bên làm việc với nhau và đưa tới tượng bằng đồng ngày hôm nay.” 

Theo ông Andrew Đỗ, nhật báo Người Việt, một trong những cơ quan truyền thông lâu đời và lớn nhất tại hải ngoại, đã yểm trợ toàn bộ chi phí cho việc hoàn thành bức tượng cũng như tiền chuyên chở từ xưởng All Classic ở tiểu bang Delaware về đến nơi an vị vĩnh viễn là công viên Mile Square Park. 

 Ông Đinh Quang Anh Thái, đại diện nhật báo Người Việt, cho biết duyên do mà cơ quan truyền thông này nhận tài trợ chi phí cho việc đúc tượng đức Thánh Trần: 
 “Duyên do là sau nhiều lần trao đổi với Giám sát viên Andrew Đỗ địa hạt 1 của Quận Cam thì chúng tôi biết rằng ông GSV có một ý định là xin phép Hội đồng giám sát Quận Cam xin mảnh đất này trong công viên Mile Square Park nhằm mục đích an vị tượng Hưng Đạo Vương Trần Quốc Tuấn là một vị anh hùng, một vị thánh của dân tộc Việt Nam đã ba lần đánh thắng quân Mông Cổ. Thành thử ra chúng tôi nghĩ rằng nếu nhật báo Người Việt có một cơ hội đóng góp một phần nhỏ nhoi trong việc an vị tượng Đức Thánh Trần thì sẽ là một niềm vinh dự lớn lao lắm.” 

Theo ông Andrew Đỗ, chi phí riêng cho bức tượng Đức Thánh Trần cùng tiền chuyên chở do nhật báo Người Việt bảo trợ vào khoảng $39,500. 

Bày tỏ tâm tình về sự kiện này, ông Đinh Quang Anh Thái cho rằng: 
“Thực sự đối với cá nhân tôi cũng như tôi tin rằng đối với những người Việt Nam khác thì đây là một niềm vui lớn, một niềm tự hào bởi vì chúng ta đang sống trong một đất nước không phải là quê hương mình, thành ra việc an vị tượng Đức Thánh Trần trong công viên Mile Square Park là nơi đông đảo người bản xứ và các sắc tộc khác thường đến tập thể dục buổi sáng hay đến đây chơi thì họ sẽ có cơ hội biết về một danh nhân, một vị thánh của dân tộc Việt Nam. Những phải nói hãnh diện hơn nữa đây là một thành quả của một cộng đồng mới góp mặt ở Mỹ 40 năm thôi.” 

Có mặt tại buổi an vị tượng Đức Thánh Trần, Hải quân Trung úy Vũ Đình Thọ thuộc Hội ái hữu Hải quân Cửu Long miền Nam Califonria, chia sẻ: 
“Đức Trần Hưng Đạo không những là một thiên tài quân sự lỗi lạc mà trên tất cả Ngài là một người tận trung yêu nước, đã hy sinh tất cả cuộc đời mình cho sự tồn vinh của quốc gia và dân tộc, hy sinh cả thù riêng để suốt cuộc đời tận tụy với lòng yêu nước. Vì vậy, chúng tôi đã nhận ngày là Thánh tổ của Hải quân Quân lực VNCH. Ngày hôm nay cộng đồng người Việt tị nạn nói chung rất hãnh diện và Hải quân VNCH rất hãnh diện vì chúng ta đã đặt được tượng Ngài tại đây, tại nước Mỹ, tại một công viên quốc gia của Mỹ.” 

Trong tư cách một người dân gốc Việt đến tham dự một sự kiện quan trọng của cộng đồng, bà Bùi Bích Hà, cư dân thành phố Garden Grove, không giấu được sự xúc động: 
“Người tham dự rất đông, và tôi tự hỏi là bao nhiêu người trong số những đồng hương đến tham dự buổi lễ này thấy lịch sử sống lại ở trong mình? Và khi mình thấy lịch sử sống lại trong mình thì mình không cầm được nước mắt.” 

Trong diễn văn đọc tại buổi lễ, GSV Andrew Đỗ nhấn mạnh: 
“Hôm nay chúng ta dựng tượng đức thánh Trần Hưng Đạo để nói lên lòng tôn kính của chúng ta đối với một vị đại anh hùng dân tộc đã bỏ nhiều công lao trong việc bảo vệ đất nước, đây là không phải là một công trình hay ước nguyện của một cá nhân mà là của toàn thể chúng ta hiện diện ngày hôm nay và của cộng đồng người Việt hải ngoại nói chung.” 

Lễ an vị tượng Đức Thánh Trần cũng là lễ tưởng niệm các chiến sĩ hải quân VNCH đã anh dũng hy sinh trong trận hải chiến Hoàng Sa năm 1974. Nói như GSV Andrew, “Những anh hùng đó đã theo gót tiền nhân bảo vệ độc lập cho quê hương và sự vẹn toàn lãnh thổ và lãnh hải Việt Nam.” 

Nắng lên cao. Gió nhẹ lay. Ngước nhìn chân dung vị anh hùng dân tộc trong dáng vẻ oai phong, tung bay áo bào, tay trái nắm chặt gươm báo, tay phải chỉ về hướng dòng sông mà như nghe vọng lại lời thề năm nào “Trận này chưa phá xong giặc Nguyên thì ta không về bến sông này nữa” để trỗi dậy trong tâm tư những con dân Việt nơi xứ người một nỗi tự hào đến lạ. 

 Ngọc Lan, thông tín viên RFA 2016-01-18